A continuación vaise poñer un relatorio ambiental partillado coa Sociaedade Galega de Historia Natural sobre un espazo dotacional público na zona de Fontenova, pola parte traseira do balneario e enfronte ao auditorio municipal, promovido polo Concello de Verín, para unhas consultas de avaliacion ambiental estratéxica para sometemento a consultas segundo a Lei do Solo de Galicia, solicitado pola Subdirección Xeral de Avaliación Ambiental, da Dirección Xeral de Calidade Ambiental, da Consellería de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio, e isto é o que se puxo:
A zona é un
espazo naturalizado rodeado por edificacións das rúas de Verín, polo entorno do
balneario de Fontenova, Campo da Feira e Canella Cega. O espazo está atravesado
por unha pista asfaltada, aberta fai pouco para dar acceso ao auditorio
municipal, onde antes era un camiño de terra bordeado por unha gabia de drenaxe
xa que a zona era lamacenta.
Os terreos vense
que están constituídos por antigos predios de cultivo abandonados, posiblemente
viñedos e froiteiras, hoxe colonizados por especies arbóreas e arbustivas
espiñentas, semellante a zonas do matogueiras mediterráneas espiñentas coma
Abruñeiros (Prunus spinosus), Escambróns (Crataegus monogyna), Roseiras bravas
(Rosa spp.), Silveiras (Rubus spp.), Truviscos (Daphne ngidium), que por
desgraza sufriron unha recente devasa e que hoxe están en rexeneración, e
outras procedentes de antigos cultivos coma Videiras (Vitis vinifera), Falsa acacia (robinia
pseudoacacia), Mimoseiras (Acacia dealbata), Pereiras (Pyrus), Cerdeiras
(Prunus avium), etc. , o que proporciona un importante lugar de refuxio e
alimentación de fauna, en especial aves.
Ao longo dos anos púidose comprobar a presenza neste entorno de especies
ligadas a estes hábitats coma o Picanzo real (Lanius meridionalis), Papuxa
cabecinegra (Sylvia melanocephala), Papuxa das amoras (Sylvia atricapilla),
Papuxa común (Sylvia communis), Picafollas ibérico (Phylloscopus ibericus),
Picafollas común (Phylloscopus collybita),
Merlo común (Turdus merula), Tordo común (Turdus phylomelos), Tordo
malvís (Turdus illiacus), Rousinol común (Luscinia megarhynchos), Rousinol
bravo (Cettia cetti)...
Outros recunchos
están constituídos por antigas pradarías abandonadas onde se asentaron especies
vexetais de Cardenchas (Dipsacus fullonum) e Fiúnchos (Foeniculum vulgare), que
se puido comprobar dan alimento a un grupo bastante numeroso dos especializados
Xílgaros (Carduelis carduelis), xunto con outras especies menos especializadas
coma Verderolos (Chloris chloris), Xiríns (serinus serinus), Chacos comúns
(Saxicola rubicola), Pardais comúns (Passer domesticus), con presenza en
alimentación de Rabirrubio común (Phoenicurus ochruros) pola cercanía a
edificacións humanas, con certa afluencia de migradores postnupciales coma Picafollas
musical (Phylloscopus trochilus) e Papamoscas negro (Ficedula hypoleuca), tamén
se ten unha cita invernal nesta área do escaso Bicogroso (Coccothraustes
cocothraustes).
Outras zonas están
compostas por pradarías, pacidas por ovellas, con pozas de asolagamento por
augas estacionais onde o terreo se afonda. Aquí puido detectarse a rara
presenza invernal de Agacha sorda (Lymnocryptes minimus), onde tamén se ven con
asiduidade Lavandeiras brancas (Motacilla alba), Picas dos prados (Anthus
pratensis), Estorniños negros (Sturnus unicolor), Pegas (Pica pica), Corvelos
(Corvus corone), Pombos (Columba palumbus)...
A zona é de
recollida de augas estacionais, de aí que se formen estas pozas temporais,
desaugando cara o sur leste pola rúa da Canella Cega, lugar no que noutros
tempos debeu de existir un regato que canalizase estas augas, hoxe desaparecido
pola presenza de rúas e construcións. Debido a isto fixéranse en tempo unhas
pescudas de anfibios, podendo comprobarse a presenza de Pintafontes verde
(Triturus marmoratus) e Píntega común (Salamandra salamandra), pero nas zonas
de perto (camiño do Santo Antón) lográrase identificar outras especies de
interese coma Estroza (Hyla molleri), Sapo cunqueiro (Bufo spinosus), Sapo
corriqueiro (Epidalhea calamita), Sapiño parteiro (Alytes obstetricans), Sapiño
pinto (Discoglossus pictus) e, nada menos que, Sapo de esporóns (Pelobates
cultripes), en serio risco de extinción. Debido a esta proximidade e ao
carácter húmido do terro, sospeitouse no seu tempo que nesta zona húmida debeu
de existir unha boa poboación destes anfibios, podendo aínda quedar algunha
poboación relicto, da que ata o momento non se detectou.
Débese puntualizar que, segundo nos comenta o cronista tamagano Bruno Rúa, esta zona non sería só de recollida de augas se non que sexa unha zona de surxencia de augas, é dicir, una antiga braña e non un simple lameiro. Esto pode verse noutras zonas sempre próximas a mananciais de augas minerais coma nos arredores do balneario de Caldeliñas onde estivo seguramente a que fora a maior proliferación de zonas de asolagación de todo o val do Támega (Campo de Fútbol, Hospital, Barrio do 1º de Maio), e aínda hoxe con moita surxencia de augas canalizadas nunha profunda gabia de drenaxe. Tamén se ven estas surxencias enfronte ao balneario de Sousas, cunha zona de asolagación plantada de choupos, que conecta directamente con esta de Fontenova. E, como non, tamén se comproba esta interesante característica por detrás do balneario de Cabreiroá onde está o espazo denominado As Brañas de Cabreiroá. Unha hipótese a ter en conta para protexer o pouco que nos queda destes espazos húmidos de importancia ambiental e xeolóxica.
Debido a esta
relativa abundancia de hábitats e especies de interese aconsellaríase respectar
parte dos diferentes biótopos, naturais ou naturalizados nos seguintes puntos:
·
Respectar
as zonas de asolagamento e incluso acondicionar novos puntos húmidos nos
lugares de afondamento do terreo (xa se incidiu negativamente na parte norte da
maior das pozas existentes o cal deberíase de revisar).
·
Acoutar
no posible o lugar onde proliferan os arbustos espiñentos para refuxio e
alimento de fauna (hoxe en rexeneración despois da esaxerada devasa realizada).
·
Evitar
o movemento de terra para
homoxeneización do chan ao precisárense distintos niveis para tránsito de auga
e delimitación de terreos coma gabias, barreiras, pozas ou afundimentos.
·
Respectar
as pedras existentes do terreo ao constituír un refuxio necesario para os
réptiles.
·
Considerar
a colocación de carteis ou sinais de tráfico que advirtan aos condutores de
vehículos o transito de anfibios pola recente calzada.
|
Poza principal de
asolagado con augas estacionais e borde da estrada do auditorio |
|
Límite norte da
poza onde se cortou con enterramento o asolagamento da auga
estacional |
|
Roseira brava en rexeneración despois da devasa |
|
Videira e Silveira en rexeneración |
|
Videira en rexeneración |
|
Escambrón en rexeneración despois da devasa |
|
Escambrón arrincado |
|
Escambrón non
devasado con Mimoseiras e Falsas acacias no fondo, limítrofe cos xardíns de
Fontenova |
|
Falsas acacias en rexeneración |
|
Abruñeiro en rexeneración despois da devasa |
|
Abruñeiro en rexeneración |
|
Cerdeira respectada |
|
Freiso respectado |
|
Turuviscos en rexeneración |
|
Froiteira respectada |
|
Escambrón respectado |
|
Fiúncho e Videira en rexeneración |
|
Phytolacca amaericana,
planta invasora ao verse o terreo despexado |
|
Zona
con pozas no terreo |
|
Vista da zona
onde antes estaba naturalizada con arbustos espiñentos |
|
Nivelados do
terreo co auditorio á arriba á esquerda |
|
Zona en
rexeneración onde antes había unhas mestas matogueiras de Abruñeiros |
|
Nivelados do terreo |
|
Mata de Fiúnchos no borde |
|
Cardos no borde da poza principal |
|
Ameixeiras bravas naturalizadas e en rexeneración |
|
Cardenchas dunha
esquina que non se devasou |
|
Mata de Fiúnchos
nunha zona que non se devasou |
Este relatorio ambiental realizouse para poñer un contrapeso de sensibilización dos nosos valores naturais, dirixido aos distintos actores da nosa sociedade, poboación e administracións.
Saúdos e reflexión
Ningún comentario:
Publicar un comentario