domingo, 20 de outubro de 2019

Nomes vernáculos para as Fedegosas

REVISADO E AMPLIADO
3 DE NOVEMBRO DO 2019

A continuar vanse poñer os resultados dunha pescuda que se fixo a través do Facebook en varios grupos da bisbarra de Monterrei e limítrofes onde se pedía o nome dado aos insectos hemípteros (chinches) da familia dos pentatómidos (fedegosas), estes foron os nomes e os lugares onde se recolleron:


Bicho do Demo: En Laza.
Bruxo: En Cabreiroá, concello de Verín.
Cacafé: En Nocedo do Val, concello de Castrelo do Val.
Cacafede: En Castrelo do Val, Nocedo do Val, concello de Castrelo do Val. En Arculcelos, Cimadevila, Laza, Matamá, Retorta, Souteliño, do concello de Laza. En Verín.
Cachafedes: En Viladerrei, concello de Trasmiras.
Caquifede: En Trez, concello de Laza.
Catafede: En Cualedro e zona de Trasmiras.
Chinche: en Verín.
Chinche apestosa: En Verín, nome que viría doutro lugar.
Chinche dos olmos: En Espiño, concello de Oímbra.
Chinche fedegosa: En Verín.
Chinche verde: En San Cibrao, concello de Oímbra, nome que viría doutro lugar.
Fedecha ou Fedechosa: Na Madanela, concello de Monterrei.
Fede fede: En Verín.
Fedeghosa: En San Cibrao, concello de Oímbra. En Arzádegos, Lamardeite, Soutocobo, concello de Vilardevós.
Fedegosa: Na Gudiña, Barxa, O Tameirón, San Lourenzo, concello da Gudiña. En Campobecerros, Gondulfes, Piornedo, concello de Castrelo do Val. En Camba, Laza, concello de Laza. En Estevesiños, Mixós, Vences, concello de Monterrei. En Castrelo de Abaixo, Navallo, Pena do Souto, concello do Riós. En Berrande, Rexoxende, Terroso, Vilardecervos, concello de Vilardevós. En Veigas de Camba, Concello de vilariño de Conso. En Queirugás, Verín, concello de Verín.
Fedello: En Mourazos, concello de Verín.
Fedorenta: En Cortegada, concello do Riós.
Fedumento: En Carraxo, concello de Laza.
Feduncho: En Videferre, concello de Oímbra.
Folla de figueira: En Verín.
Noxento: En Carraxo, concello de Laza.
Zapateiro: En Verín.

Tamén se fixo a pescuda por toda Galicia en varios grupos de Facebook, e estes foron os nomes que se recolleron e en que lugar:

Aceiteiro: No Ribeiro.
Becho corocho: En Entrimo.
Bicho da envidia: En Vilanova de Arousa.
Bicho da madeira: En Trives.
Bicho frade: Sen precisarse lugar.
Cagafede: En Bouteiro, Sagra, O Carballiño.
Carricanta: No sur de Ferrolterra.
Cascuda: En Paradela, A Estrada.
Cascudo: En Andrade. Na Terra Chá.
Caspeto: En Coirós, A Coruña.
Catafede: En Orraca, Allariz. En Padrenda. En Quintela de Leirado.
Catafel: Na Arnoia. Na Baixa Limia. Na Cañiza. En Castrelo de Miño. En Celanova. En Cortegada de Baños, Ourense. En Crecente. En Francelos, Ribadavia. En Gomesende. Na zona de Ourense. En Ramirás, Celanova. En Ribadavia. Na zona do Ribeiro. En Trasportela, concello de Gomesende, Ourense.
Cenifre: En Ourense.
Cetonia: En Sanxenxo.
Cheirenta: No Pino. En Sanxenxo.
Cheirento: En Ribeira.
Cheirona: En Valdeorras. No Val de Vea, A Estrada.
Cheirosa: En Valdeorras.
Chincha: Sen precisarse lugar.
Chincha fedegosa ou Chincha fedenta: Por Xinzo da Limia.
Chinche: En Carril, Vilagarcía de Arousa. En Cee. En Santiago de Compostela. En Tomiño. En Trasancos, Ferrol. En Vigo. No concello de Vilar de Barrio. En Xinxo de Limia.
Chinche brava: Pontesampaio, Pontevedra.
Chinche caga-peidos: en Oleiros.
Chinche grande: Sen precisarse lugar.
Chinche verde: Sen precisarse o lugar. Na Coruña. En Taragoña.
Cotofel: En Coles.
Escudo: No Morrazo.
Fada fede: Nos Ancares.
Fedechosa: En Santiago de Compostela.
Fedechoso: San Amaro, Ourense.
Fedegosa: En Santigoso, concello da Mezquita. En Vilariño de Conso.
Fedencho: Sen precisarse o lugar.
Fedento: En Ourense. No Val do Dubra.
Fedento ou Fedello: San Miguel do Campo, Nogueira de Ramuín.
Fedefede: En Celanova. No Ribeiro. En Trasmiras.
Fedorento: En Bueu. En Coles, Ourense.
Feduncho: En Cardosteo e Viñoás, concello de Nogueira de Ramuín.
Fudigosa: En Roblido, A Rúa.
Frade: En Muras.
Galfarda: Concello de Toén.
Gheneroso: En Malpica.
Matafedes: En Cartelle.
Pedro fel: Sen precisarse lugar. En Allariz. No Ribeiro.
Percebella: Sen precisarse lugar.
Perifede: Nos arredores de Ourense.
Pestosa: Sen precisarse o lugar.
Pirufede: En Parada de Sil.
Porfede: No Ribeiro, Beade.
Pura fede: Na parroquia de Melias, Pereiro de Aguiar.
Sapateiro: en Gres, Vila de Cruces e a zona da Ulla.
Sardiñeira: En Astureses, Boborás.
Sardiñeiro: En Bouteiro, Sagra, O Carballiño.
Teresa: No Baixo Miño.
Zapateira: Sen precisarse o lugar. En Lalín.
Zapateiro: En Armenteira, Meis. No Barbanza. En Carballo, Bergantiños. En Catoira. En Cotobade. No Covelo. Na comarca do Deza. En Lobios. En Mondariz. En Mos. En Noia. No Salnés. En Ponteareas. En Quiroga. En Salceda de Caselas. En Salvaterra de Miño. En Taboadela. en Trabazo de Pontevedra. En Trives. No Val de Vea, A Estrada. No Val do Tines, concello de Outes. En Vigo.
Zapatero: En Larouco, estaba castelanizado.
Zorronca: En Ourense.

E máis outra pescuda a través de grupos de Facebook de España:

Bernat pudent: En Barcelona. Na Catalunya. En Girona.
Bicho de la peste: En Bollullos del Condado, Huelva.
Chichiparra: En Candeleda, Ávila.
Chinche: En Sotillo, Vime, Sanabria, Zamora.
Chinche hedionda: Sen precisarse o lugar. En Alcalá de Henares, Madrid.
Chinche meona: Na Arxentina.
Chinche olorosa: En Navalmoral de la Mata, Cáceres.
Chinche pedorra: Na Arxentina e México.
Chinche pudenta: En Valencia.
Chinche verde: En Barcelona. En Córdoba. En León.
Escarabajo pestiso: Sen precisarse o lugar.
Galapatillo: En Monzón, Huesca.
Galapatillón: En Monzón, Huesca.
Garrapatillo: En Perdiguera, Zaragoza.
Juanita meona: Na Arxentina.
Kakalardo: No País Vasco, nome recollido con reservas.
Kakalardu: No País Vasco, nome recollido con reservas.
Pablilla: En Sevilla.
Pestoza: En Huelva.
Pestuzo: En Córdoba.
Pilarica: En Sanabria.
Pudenta: En Alginet, Valencia. En Castelló. En Segorbe, Castellón. En Sevilla. En Valencia.
Zimitz: No País Vasco.

E aquí recóllense os nomes dados en Portugal e publicados en páxina e grupos de Facebook, son os seguintes:

António: Na região do Barroso.
Barata: En Chaves, nome recollido con reservas.
Bicho sapateiro: En Travanca, Amarante.
Carrapato: En Chaves.
Escaravelho: En Chaves. En Coimbra, nome recollido con reservas.
Fedegoso: En Chaves.
Fedelha: En Chaves.
Fedelho: En Chaves. No Minho português ou na Galiza a sul do rio Minho.
Fede-velho: En Guimarães
Fede-vivo e Fede-velha: En Viana do Castelo.
Fedevivo: En Chaves.
Mal cheiroso: En Chaves.
Pedreiro: En Chaves.
Percevejo: En Chaves.
Percevejo fedorento: En Chaves.
Sapateiro: En Chaves.

Azeiteiro
Bicho-forneiro
Bicho-frade
Bicho-rei
Bicho-sapateiro
Cachafede
Carrapato
Doutor-cheiroso
Escachifede
Escudeiro
Fede-fede
Fadega ou Fedega
Fedegosa
Fedelha
Fedelho
Fede-vivo
Fode-velhas
Frade
Percevejo
Percevejo-fedorento
Perfedes
Pessevejo
Salcasco
Sapateiro
Zé-fedes

E outros lugares onde tamén saíron nomes:

Barbeiro: Minas Gerais, região sudeste do Brasil.
Chinche: En sureste de México. En Uruguay.
Cimice: Na Italia.
María fedida: No Brasil. En Londrina, Paraná, Brasil. En São Paulo, Brasil.
María fedidinha: No Brasil.
Percevejo: No Brasil. En Coimbra, Portugal. En Lamego, Portugal. En Rio de Janeiro, Brasil.
Pinacate o Jumil: No México, nome recollido con reservas.
Stinky bug: En USA.

Moitas grazas pola colaboración.

5 comentarios:

Juan Ares dixo...

Parabéns. Magnífico labor o que estás facendo. Podes engadir que "chinche" tamén se lle chama en Carril (Vilagarcía de Arousa), segundo me indicaba un amigo.
Saúdos e graciñas.
Juan Ares

Xosé Ramón Reigada dixo...

Ben, anoto o de Chinche para Carril, xa o poño cando faga a revisión e actualización, moitas grazas

Lelico dixo...

Fedento ou fedello en S. Miguel do Campo, Nogueira de Ramuín Ourense

Xosé Ramón Reigada dixo...

Moitas grazas, anoto e xa o poño cando actualice o post, saúdos

Faus Astorga dixo...

Boas tardes, chamámoslle fedencho tamén en Nogueira, unha aldea do Castro de Beiro (ou parroquia do Castro), ás aforas de Ourense. Moitas grazas por esta recompilación, porque levaba anos buscando se nalgures se lle chamaba do mesmo xeito.